Gebelik birçok çiftin hayatlarında yaşamak istedikleri en özel anlardan biridir. Ancak her çift için bu yolculuk süreci farklı olabilir, bazen ise gebelik şansını artırmak beklenenden daha uzun sürebilir. Bu yazımda hamile kalma şansınızı artırmak için bir dizi önerilerden bahsedeceğim.
Adet döngünüzün sıklığını ve süresini kaydetmek önemlidir. Böylece yumurtlama zamanınızı takip edebilir ve doğurganlık döneminizi belirleyebilirsiniz.
Her 28 günde bir düzenli olarak adet gören kadınlarda yumurtlama genellikle ilk günden sayarak 14. gün civarında gerçekleşir. Hamile kalmak isteniyor ise adet kanamasının ilk gününden sayarak 10-11. günden itibaren yaklaşık bir hafta süresince her gün veya en azından gün aşırı cinsel ilişkiye girmek gebe kalma şansınızı artıracaktır.
Ovulasyonun takibi gebe kalabileceğiniz dönemi belirlemenize yardımcı olabilir, yumurtlamanın gerçekleştiği günleri takip etmek anlamına gelir ve bu sayede doğru zamanda cinsel ilişkiye girersiniz. Ovülasyon kadın yumurtasının olgunlaştığı ve sperm ile döllenmenin gerçekleşeceği fallop tüplerine bırakıldığı zamanı ifade eder. Bu dönem hamileliğin gerçekleşmesi için en uygun zamanlardan biridir.
Ovulasyon genellikle adet döngünüzün orta günlerinde olur. Basit ovulasyon testleri, dönemsel vajinal salgısının izlenmesi veya mobil uygulamalar bu dönemi belirlemenize yardımcı olacaktır.
Ovulasyonu takip etmek için kullanabileceğiniz yöntemler:
Ovulasyon testleri: Ovülasyon testleri idrarda LH (luteinizan hormon) seviyelerini ölçerek ovulasyonun gerçekleştiği zamanı belirlemenize yardımcı olabilir. Normalde adet döngüsünün ortasında LH seviyeleri yükselir ve bu yaklaşan ovulasyonun bir göstergesi olarak kabul edilir. LH seviyeleri yeterince yükseldiğinde genellikle 24-48 saat içinde ovülasyon gerçekleşir. Bu nedenle LH seviyelerinin yükseldiği zamanları belirlemek hamilelik şansını artırmak isteyen çiftler için faydalı olacaktır.
Dönemsel Vajinal Salgının İzlenmesi: Vajinal salgıların izlenmesi doğurganlık döneminin belirlenmesine yardımcı olabilir. Vajinal salgılar kadının döngüsünün farklı dönemlerinde miktar, kıvam ve renk açısından değişebilir. Özellikle ovülasyon döneminde bu değişiklikler daha belirgin olabilir. Bu değişiklikleri izlemek, doğurganlık döneminizi belirlemenize yardımcı olabilir. Ancak bu yöntem diğer yöntemlerle birlikte kullanılmalıdır. Ayrıca vajinal salgıların izlenmesi yöntemi her kadın için farklı olabilir.
Vajinal salgıların aylık döngüsü şu şekildedir:
Mobil uygulamalar: Adet döngüsü ve yumurtlama zamanı takibi için profesyonel kişiler tarafından tasarlanmış mobil uygulamalar kullanabilirsiniz.
Cinsel ilişkileri düzenli olarak planlamak gebelik şansını artırabilir. Özellikle ovulasyon döneminde cinsel ilişkiye girmek hamilelik ihtimalini artırır. Ancak bu planlamaların stressiz ve zevkli olmasına dikkat edin.
Cinsel sağlığı korumak gebelik şansını artırmanın bir parçasıdır. Düzenli olarak doktor kontrollerine gitmek ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlardan kaçınmak önemlidir.
Düzenli jinekolojik kontroller üreme sağlığını izlemek ve sorunları erken teşhis etmek için önemlidir.
Eşinizin sağlığı gebelik şansını etkileyebilir. Sağlıklı sperm üretimi için sizin uyguladığınız gibi sağlıklı bir yaşam tarzını benimsemesi önemlidir.
Sağlıklı bir yaşam tarzı doğurganlık için temel bir faktördür. Bu ideal vücut ağırlığını korumak, düzenli olarak egzersiz yapmak, sağlıklı beslenmek ve sigara, alkol gibi zararlı maddelerden kaçınmak anlamına gelir. Vücut ağırlığının sağlıklı aralıkta olması hormonal dengeyi korumaya yardımcı olabilir ve doğurganlığı artırabilir. Düzenli egzersiz kan dolaşımını iyileştirebilir ve stresi azaltabilir.
Vücut ağırlığı hormonal denge üzerinde büyük bir etki yapar. Normal bir Vücut Kitle Endeksi (VKİ)'ne sahip olmak hormonal dengeyi korumaya yardımcı olabilir. Aşırı kilolu veya zayıf olmak hormonal dengesizliklere neden olabilir, ovulasyonu ve adet döngüsünü etkileyebilir ve yumurta kalitesini bozabilir. Sağlıklı bir vücut ağırlığına sahip olmak doğurganlık şansını artırabilir.
Düzenli egzersiz kan dolaşımını artırır, stresi azaltır ve genel sağlığınızı iyileştirir. Haftada en az 150 dakika orta yoğunlukta egzersiz yapmak doğurganlığınıza olumlu etki edebilir.
Beslenme doğurganlığı etkileyebilecek önemli bir faktördür. Sağlıklı ve dengeli bir diyet vücudunuzun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini sağlar ve yumurta kalitesini artırabilir.
Dengeli diyet taze meyve, sebze, tam tahıllar, sağlıklı yağlar, iyi proteinlerin alımı ve yeterli miktarda su içeren bir beslenme planı benimsemektir.
İyi kalitede proteinler yumurta kalitesini artırmak için önemlidir. Organik yumurta, tavuk, hindi, balık, süt ürünleri vejetaryen protein kaynakları (örneğin tofu) ve baklagiller gibi yüksek kaliteli proteinler tüketmek faydalı olacaktır.
Folik asit, demir, kalsiyum ve diğer önemli vitamin ve mineralleri, omega-3 yağ asitleri, antioksidanlar içeren bir diyet yumurta kalitesini destekleyebilir.
Folik asit DNA sentezi ve hücre bölünmesi için gereklidir. Yeterli folik asit alımı, yumurta kalitesini artırabilir. Yeşil yapraklı sebzeler, brokoli, mercimek ve fındık folik asit içerir.
Omega-3 yağ asitleri yumurta hücrelerinin sağlığını ve bölünme yeteneğini artırabilir. Somon, sardalya, keten tohumu ve ceviz gibi besinler omega-3 yağ asitleri bakımından zengindir.
Antioksidanlar serbest radikallere karşı savaşır ve yumurta hücrelerini korur. Renkli meyve ve sebzeler (örneğin, havuç, ıspanak, kırmızı biber, yaban mersini),C vitamini ve E vitamini açısından zengin beslenme yumurta kalitenizi artırabilir.
Çinko yumurta gelişimi ve döllenmesi için önemlidir. İstiridye, kırmızı et, kabak çekirdeği ve fındık çinko içerir.
Selenyum, yumurta kalitesini artırabilir ve hasarlı hücreleri onarabilir. Fındık, ceviz, somon ve kepekli tahıllar selenyum kaynaklarıdır.
B vitaminleri yumurta hücrelerinin gelişimini ve sağlığını destekleyebilir. Farklı B vitaminlerini içeren gıdalar arasında tam tahıllar, et, süt ürünleri ve yeşil yapraklı sebzeler bulunur.
Ayrıca, fast food ve işlenmiş gıdalardan kaçının, ve taze meyve, sebze, tam tahıl ve protein kaynaklarına odaklanın.
Sigarayı bırakmak, alkol tüketimini sınırlamak gebe kalma şansınızı artırabilecek önlemler arasındadır. Aşırı kafein tüketimi yumurta kalitesini etkileyebilir. Kafein alımını sınırlamak veya ortadan kaldırmak yumurta kalitesini artıracaktır.
Stres hormonal dengeyi etkileyebilir ve doğurganlığı olumsuz etkileyebilir. Stresi azaltmanın yolları:
Düzenli ve yeterli uyku almak hormonal dengeyi koruma açısından önemlidir.
Bir yıl boyunca düzenli cinsel ilişkiye girdikten sonra hamilelik elde edemiyorsanız doktorunuza başvurun. Doktorunuz olası sorunları belirleyebilir ve uygun tedavi planını oluşturabilir. İnfertilite (Kısırlık) testleri ve tıbbi yardım sorunların tanımlanmasına ve tedavi edilmesine yardımcı olacaktır. Gebelik için tüp bebek tedavisi uygulamalarını da deneyebilirsiniz.
Yüzde yüz hamile kalma garantisi veren yöntemler maalesef yoktur. Ancak sağlıklı bir yaşam tarzı benimseyerek, düzenli doktor kontrollerine gitmek ve bilinçli bir şekilde cinsel ilişki planlamak gibi adımlar gebelik şansını artırabilir.
Tek seferde hamile kalma ihtimali mümkündür ancak her çiftin tek seferde hamile kalma ihtimali farklıdır ve birçok faktöre bağlıdır. Ancak doğru zamanda ilişkiye girmek, düzenli cinsel ilişki sıklığı, sağlıklı bir beslenme alışkanlığı ve sigara, alkol gibi zararlı maddelerden kaçınmak bu ihtimali artıracaktır.
Unutmayın ki gebelik bir doğa olayıdır ve her çift için farklı süreç olabilir. Sabırlı olun, sağlığınıza dikkat edin ve doktorunuzun tavsiyelerini takip edin.
Bu yazımda ele aldığımız konular gebelik şansını artırmak için atabileceğiniz adımların sadece bir özeti. Her çiftin durumu farklıdır, bu nedenle doktorunuzla birlikte kişiselleştirilmiş bir gebelik planı oluşturmanız önemlidir.
1983 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesinden mezun olduktan sonra 1985-1989 yılları arasında Zekai Tahir Burak Kadın Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesinde Kadın Hastalıkları ve Doğum ihtisasımı tamamladım. 1990-1991 yılları arasında Üreme Endokrinolojisi, İnfertilite ve Tüp Bebek konularında İtalya Modena Üniversitesinde 1 yıl süre ile eğitim gördüm.