Bir yıl boyunca düzenli ve korunma olmadan ilişki olmasına rağmen doğal yollardan gebelik elde edemeyen çiftlerde yapılan muayeneler ve tetkikler sonucunda tüp bebek tedavisi gerekli olabilir. Üreme çağındaki çiftlerin %10-15 ‘ininde kısırlık problemi vardır ve yaklaşık her 6 kadından biri kısırlık nedeni ile profesyonel yardım alır.
Rahim kanalları tıkalıysa, sperm sayı ve kalitesi ileri derecede bozuksa, diğer tedavi yöntemleri ile gebelik elde edilememişse, sebebi açıklanamayan kısırlık varsa, endometriyozis hastalığı, geçirilmiş karın ameliyatları veya jinekolojik enfeksiyonlar nedeni ile karın içinde yapışıklıklar varsa veya kalıtsal bir hastalık nedeni ile embriyo aşamasında tanı konulması gerekiyorsa tüp bebek tedavisi gerekli olabilir, bu konuda hekiminizden danışmanlık almanız faydalıdır.
Aşılama yöntemi veya yumurtlama tedavileri ile bir aylık tedavi döneminde gebelik şansı sağlıklı bir çiftin bir ayda gebe kalma şansı yaklaşık %20 veya biraz daha fazlası kadardır. Bu tedaviler gebelik elde edilene kadar 3 veya 4 kez denenebilir ancak gebeliklerin çoğu ilk yapılan tedavi aylarında elde edilmektedir. Tedaviye 4’ten daha fazla devam etmek gebelik şansını artırmayacağı için tüp bebek tedavisine geçilebilir.
Günümüzde yeni geliştirilen yöntemler ve uygulamalar sayesinde başarı oranı giderek yükselen tüp bebek tedavisinde ilk denemede başarı elde edilemezse tekrar denemeler yapılabilir. Tüp bebek tedavileri ile bir ayda gebe kalabilme şansı yaşa göre değişmekle birlikte ortalama %50-60'lara kadardır. Arka arkaya birden fazla tedavi yapıldığında gebelik oranları artarak 4 uygulama sonrası %90’ların üzerine çıkabilmektedir. Bu nedenle belirli bir problemi olmayan çiftlerde deneme sayısı ile gebe kalabilme şansları artmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde mutlu sona ulaşabilmek için umutsuzluğa kapılmadan tedaviye inanmak gerekir. Gebelik elde edilemese de hemen pes edilmemelidir. Tüp bebek tedavisi tek sefer uygulanabilen bir tedavi değildir. İlk uygulamada başarısız sonuç elde edilen bir tüp bebek tedavisinde yeni denemeler sonrası hamilelikler sıktır.
Tedavinin kaç kez deneneceği ile ilgili belirlenen bir sayı bulunmamaktadır. Eşlerin istekleri doğrultusunda, hekimin önerisiyle eşlerin sağlık durumu uygunsa yeni denemeler yapılabilir. Her tekrar tüp bebek denemesinde başarı oranının %50 kadar azalacağını öngörülmüş olsa da eşlerin sabrı ve bebek isteği bunun başarıyla aşılmasını sağlayabilir.
Doğal yolları denemelerine karşın hamilelik elde edememiş, diğer üreme tekniklerinden başarı sağlayamamış çiftler tüp bebek tedavisinden hemen mucize beklenmemelidirler. Gerekiyorsa başarısız olan ilk deneme ardından, bunun sebepleri saptanmalı ve yeni denemelerden daha başarılı sonuçlar alınmasına destek olunmalıdır.
Çiftlerin tüp bebek tedavisiyle bebek sahibi olacaklarına dair yoğun beklentilerinin bulunması halinde denemelerin sayısını artırılabilir, eşlerin kendilerini yıpratmadan yeni denemeler yapmaları sakıncalı değildir. Her yeni tedavinin arasında belirli bir süre bırakılarak, eşlerin uygun olduğunda tüp bebek tedavisi tekrarlanabilir. Denemeler ardından yaşanan başarısızlıkların eşleri olumsuz yönde etkilemesi halinde uygulamaya ara vermek hatta son vermek gerekli olabilir. Yine çok sayıda deneme ardından tüp bebekle bebek sahibi olabilen eşler bulunmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde başarı oranını belirleyen deneme sayısından çok doğru tanı, doğru hasta seçimi ve uygun tedavi yöntemlerinin uygulanmasıdır. Çiftlerin yaşı, kısırlık süresi, erkek faktörü, kaliteli embriyo elde edilmesi, kadın ve erkekte olan ek problemlerin dikkate alınarak tedaviye başlanması, hekimin bilgi ve deneyimi başarıyı etkileyen önemli faktörlerdir.
Kadın yaşının 35 ve üzerinde olması, yumurtalık rezervinin iyi durumda olmaması, tüplerde hidrosalpenks olması, içi tabakasının tedavi sırasında ince olması, endometrioz kistinin veya miyomların mevcudiyeti, şiddetli sperm bozuklukları, sigara kullanımı, aşırı kilolu olmak, evlilik süresinin uzun olması, tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları tüp bebek tedavisinde başarıyı olumsuz yönde etkileyebilecek faktörler olarak önümüze çıkmaktadır.
Tüp bebek tedavisinde yaşanan başarısız denemelerden sonra tekrarlanacak tedavilerde şans giderek azalabilir. Burada doğru olan yeni denemelere kalkışmadan önce başarısız denemenin sebeplerinin araştırılması olmalıdır. Sebepler tespit edilip düzeltildikten sonra tüp bebek tedavisi uygulanmalıdır. Araştırmadan sürekli yeni denemelere girişmek eşlerin yıpranmasına sebep olacaktır. Başarısızlığın sebebi belirlenmedikçe yeni bir deneme yapılmaması doğru olacaktır.
Tüp bebek tedavisinde başarının arttırılması için çok sayıda yöntem geliştirilmiştir. Preimplantasyon genetik tanı haricindeki diğer başarı oranını yükselten yöntemler;
Sonuç olarak tüp bebek tedavilerinde çoğu kez ilk ayda gebelik elde edilmekle birlikte bazen tekrarlayan denemeler gerekebilir. Önemli olan başarıya engel olabilecek tüm problemlerin tedaviye başlamadan tespit edilerek maddi ve manevi en az yorgunlukla bebeğinizi kucağınıza almanızdır. Başarı elde edilmesinde teknik şartlar, yenilikler elbette önemlidir ancak günümüzde tüp bebek merkezlerinin hemen çoğu benzer standartlardadır.