Yumurtalık kistleri çoğu kadının hayatında en az bir kez karşılaştığı bir sağlık sorunudur. Yumurtalık kistleri genellikle belirti vermemektedirler. Jinekolojik muayene esnasında tesadüfen saptanırlar.
Yumurtalık kistleri diğer adıyla over kistler, kadın yumurtalıklarında en sık görülen problemlerdendir. Yumurtalık, işlevi itibari ile kist üretebilmektedir ve kistler bu nedenle çoğunlukla işlevsel ve zararsız olmaktadırlar.
Çikolata kistleri sadece üreme çağında görülür, sıklıkla adet sancılarıyla kendilerini gösterirler. Çikolata kistleri şiddetli sancılara neden olmasının yanı sıra gebe kalmayı güçleştirmesi ile de bilinmektedirler. Çikolata kistinin neden olduğu sancılar genellikle adetten önceki hafta başlayarak, adetin ilk iki günü devam eder. Çikolata kistleri iyi huyludurlar. Kansere dönüşme riskleri 1/200’ün altındadır.
Üreme çağındaki kadınlarda yumurtalıklarda sağda veya solda olmak üzere her ay basit (follikül) kistler oluşmaktadır. Üreme çağında görülen yumurtalık kistleri genellikle iyi huylu olmakta ve iki ay içinde kendiliğinden kaybolma eğilimi göstermektedirler. Kadınlarda ergenlikten menopoza kadarki süreçte basit kist (follikül) oluşumu hormonların kontrolünde olan fizyolojik bir olaydır.
Yumurtalarda sağda ve solda meydana gelen kistlerden biri diğerine göre daha fazla büyüyerek yumurtalama zamanı çatlamakta ve içindeki yumurtayı fallop tüplerine yönlendirmektedir. Follikül kistleri çoğunlukla adet kanamasından 14 gün kadar önce çatlamaktadırlar. Üreme çağında, hipofiz bezinden salgılanan hormonlar folliküllerin erken çatlamasına veya büyümesine neden olabilirler.
Folliküller şu gibi sebeplerle zamanından önce çatlayabilmektedir;
Tüm bu faaliyetler beynimizin üst merkezini etkilediği için ve folliküller de hipofizden salgılanan hormonların kontrolünde olduğu için tüm bu faktörler yumurtaların zamanında çatlamasını etkilemektedir. Folliküllerin zamanında çatlamaması durumunda adet döngüsü erken veya aylarca geç gelebilmektedir. Basit yumurtalık kistleri hiçbir şikayete yol açmayabilir.
Basit kistler için herhangi bir tedavi uygulanması gerekmemektedir. Bunların çoğu yukarıda da belirttiğimiz üzere 2 ay içinde kendiliğinden yok olmaktadırlar.
Üreme çağında görülen basit kistler ultrasonografide siyah yuvarlak top gibi ve ince duvarlı görünürler. Bu kistler genellikle iyi huyludurlar ve takibe takibe alınırlar. İki ayda kaybolmayan kistler hastadan kan vermesi istenerek değerlendirilmelidir.
Ultrasonografide kist duvarları kalınsa, kist homojen değilse veya düzensizse mutlaka ayrıntılı tahliller yapılmalı ve sonuca göre operasyon planlanmalıdır. 5 cm’den büyük olan, hızlı büyüyen, izlem veya doğum kontrol haplarına rağmen devam eden kistler ameliyat edilmelidirler.
Yumurtalık kistleri, nadir durumlarda acil operasyon gerektirmektedir. Bunlar kistlerin patlaması, yırtılması sonucu karın içinde kanama meydana gelmesi veya torsiyon dediğimiz sapı etrafında dönerek kanlanmanın bozulması gibi durumlardır.
Prof. Dr. Nilgün TurhanKadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Tedavisi Uzmanı
PROF. DR. NİLGÜN TURHAN
Telefon
Whatsapp
Randevu